Th10
10
Ánh Sáng – Quang Hợp – Đèn Led
Tại sao nhấn mạnh là kiểng lá, vì mấy cây hoa củ quả là 1 thể loại rất khác, nhu cầu nó khác.
Đối với kiểng lá, tuy rằng chỉ có lá thường và lá đột biến diệp lục nhưng cũng đủ tạo nên sự đa dạng phong phú cho các người chơi. Mỗi loại cây lại có nhu cầu ánh sáng, độ ẩm, chất trồng dinh dưỡng khác nhau. Nhiều khi cùng họ, giống loài nhưng nó lại khác nhu cầu, và quan trọng là không có cách nào đo được chính xác nó cần cái gì, vì vậy mọi lý thuyết, công thức là tương đối.
Nếu ví ánh sáng mặt trời là chuẩn, thì ánh sáng mặt trời là dải quang phổ chứa bước sóng không nhìn thấy được như tia cực tím, hồng ngoại, tia x, gamma, sóng vô tuyến & bức xạ nhìn thấy được đỏ cam vàng lục lam chàm tím. Như ở hình (g) là biểu đồ thể hiện độ nhạy của mắt với các bước sóng, chóp của nó là bước sóng xanh lá.
Còn đối với cây cối, quang hợp là việc bắt buộc cho sự sống, cây cối cần bước sóng đỏ và xanh dương là chủ yếu trong vòng đời phát triển. Như đỏ cho cây ra nụ ra hoa, thì xanh dương cho lá cho rễ. Nhưng hiểu vậy là không đầy đủ vì các bước sóng khác cây vẫn cần, nhưng ít, ví dụ Xanh lá kích thích diệp lục quang hợp mạnh để thu về nhiều bước sóng đỏ và xanh dương hơn chẳng hạn.
Nếu có điều kiện trồng cây dưới ánh sáng tự nhiên thì nên cố gắng, vì không ánh sáng nào đủ các bước sóng như ánh sáng mặt trời dù là đèn quang hợp.
Nếu muốn đem cây vào nhà thì phải đảm bảo có ánh sáng cho cây. Bỏ qua các công nghệ đèn cũ hơn vì cường độ sáng không cao, toả nhiều nhiệt, ô nhiễm môi trường. Thì đèn led đang là công nghệ chiếu sáng tốt nhất hiện tại. Đèn led về cơ bản là các đi-ốt phát sáng phát ra các bước sóng và sinh màu tương ứng. Nghiên cứu phát triển của con người tạo ra Đi-ốt đỏ cam vàng xanh lá và sau này là xanh dương. Từ 3 màu cơ bản đỏ, xanh lá, xanh dương (RGB) và sự phối hợp mà chúng ta có thể pha trộn ra nhiều màu sắc khác nhau. Quan trọng nhất trong việc chiếu sáng là tạo ra led trắng.
Led trắng tạo ra từ việc lắp các diot đỏ, xanh lá, xanh dương theo tỷ lệ hợp lý tạo ra ánh sáng trung hoà màu trắng – gọi là đèn led RGB. Ngoài ra, công nghệ phổ biến hơn là dùng diot xanh dương, phủ 1 lớp phốt pho vàng để thay đổi 1 số bước sóng khi chiếu bước sóng xanh dương đi qua phốt pho vàng tạo ra bước sóng đỏ, bước sóng xanh lá và trung hoà với bước sóng xanh dương mà thành ánh sáng trắng. Đó là lý do khi nhìn vào chip sáng của led bạn sẽ thấy nó có màu vàng nhưng phát ra ánh sáng trắng.
Tuy nhiên, đèn led thông thường sản xuất dành cho con người, vì vậy không ai đề cập nó gồm quang phổ thế nào. Trên hộp đèn led chỉ quan tâm công suất, cường độ, nhiệt độ màu. Mắt người nhạy với bước sóng xanh lá nhất nên tăng bước sóng xanh lá, trung hoà nó lại bằng các bước sóng khác để tạo ra màu trắng là điều họ đang làm.. Trong khi bước sóng xanh dương và đỏ cho cây quang hop lại ko có nhiều và được coi là có hại cho mắt nếu nhìn vào đó quá nhiều (như màn hình điện thoại, máy tính..).
- Nhiệt độ màu thấp ~3500k cho ánh sáng trắng vàng (hình f), bước sóng xanh lá cao nên trong môi trường 3500k mắt người thấy dễ chịu, thích hợp sinh hoạt gia đình, thư giãn, đi ngủ. Bù lại nó sáng yếu ớt.
- Nhiệt độ màu 5000-6500k sẽ cho ánh sáng trong, trắng xanh, nó sẽ cho ra ánh sáng mạnh như ánh sáng ban ngày giúp bạn nhìn rõ hơn và đúng màu sắc hơn. Quang phổ trong loại đèn led này cũng đồng đều hơn (hình e) nên được xem là gần như đủ phổ -> mà đủ phổ thì như ánh sáng ban ngày. Thường trong vùng sáng này mình thấy chói mắt, vì bước sóng xanh lá ít đi, xanh dương cao hơn, nhưng đó lại là điều tốt cho cây, vì chúng cần cái đó.
Vậy nên, đèn led thông thường có nhiệt màu 5000-6500k có thể trồng được cây trong nhà, vì nó vẫn chứa đầy đủ phổ, ánh sáng xanh dương cũng mạnh hơn thích hợp cho cây lá, rễ. Còn ánh sáng đỏ ít, khiến cây khó ra hoa, nhưng KIỂNG LÁ TRỒNG LẤY HOA ĐÂU MÀ SỢ. Vì thế cứ vậy mà chơi, cường độ ánh sáng cao, nhiệt độ màu đúng, chiếu đủ, chiếu đúng chỗ.
Nếu có điều kiện hơn, thì dùng đèn quang phổ, đèn quang hợp. Nó tập trung đúng vào bước sóng đỏ xanh dương, chỉ 1 ít bước sóng khác dù nó được gọi là fullspectrum. Vì sự tập trung đó, màu đỏ + xanh sẽ cho ra ánh sáng hồng hồng tím tím. Một số đèn quang hợp cho ánh sáng trắng, vì nâng các bước sóng khác nhiều lên, điều đó đồng nghĩa đèn này sẽ đắt hơn đèn màu ở trên.
Tổng kết.
– Ánh sáng mặt trời bất diệt. Đèn led các loại chỉ cố gắng mô phỏng lại ánh sáng tự nhiên và nó chưa bao giờ đạt được sự hoàn hảo như ánh sáng tư nhiên.
– Đèn có thể khác nhau tuỳ vào nhà sản xuất, linh kiện tốt hay không nên quang phổ sinh ra ở mỗi loại đèn là không như nhau dù cùng thông số.
– Bạn trồng cây gì, đã là cây trong nhà nghĩa là nó cần ít ánh sáng, bổ sung đèn led thường là đủ. Đèn quang hợp là quá dư thừa.
– Bạn trồng cây xịn muốn đẹp toàn diện, xin mời mang ra vườn, còn đã ở trong nhà, bạn cần đầu tư đèn quang hợp và chịu được cái cảnh hồng hồng tím tím, giúp nhìn cây ra màu tè le, ngắm cây phải tắt đèn. Giàu nữa thì đèn quang hợp trắng là chuẩn.
Bằng không cũng có thể trồng bằng led thường và chấp nhận nó ở 1 mức độ nào đó là chậm lớn, ít đẹp hơn. Bạn không thể đòi hỏi ngon, bổ, rẻ.
– Công suất cho đèn ở độ cao 2-3m chiếu xuống là từ 25W trở lên. Độ hoàn màu trên 80%. Nhiệt độ màu đẹp để ngắm cây để biết Albo màu trắng là trắng chứ khổng phải “trắng cháo lòng” là 5000-6500K.
– Đèn chiếu thay thế ánh sáng tự nhiên nên nó mô phỏng thời gian mà cây cần, đa số cây sẽ cần 10-12h chiếu sáng mỗi ngày. Cây dài ngày hơn thì cần đến 14h chẳng hạn. Suy ra trong 2x2m bạn có thể cần 6-8cái led, mỗi cái 30W, bật 12h mỗi ngày, thì bạn phải chấp nhận tiền điện nhà bạn tháng này cao hơn. ?
Bài viết được đóng góp và thực hiện bởi xanhdecor.vn